De Vlamingen staan niet alleen in hun strijd voor onafhankelijkheid. Ook elders in Europa klinkt die roep steeds luider. Een fenomeen waarover we trouwens graag berichten in onze kolommen. Vandaag is het de beurt aan de Basken.
Dat de Basken al decennialang strijd voeren voor een eigen staat is bekend. Dat dit niet alleen in de stembus maar ook met de wapens gebeurde is ook genoegzaam bekend. Net zoals het feit dat wij altijd afstand hebben genomen van geweld. Maar dat neemt niet weg dat hun autonomiestreven wel gerechtvaardigd is. Dat om alle misverstanden te vermijden. En nu over naar de feiten…
De Baskische premier Juan José Ibarretxe heeft zijn voornemen bekend gemaakt om volgend jaar een referendum uit te schrijven over de onafhankelijkheid van (Spaans) Baskenland. In Madrid is het plan op woede onthaald en noemt men zo’n referendum “in strijd met de Spaanse grondwet”. Die schrijft immers voor dat Spaanse deelstaten niets mogen ondernemen dat indruist tegen ‘het algemene belang’ (van Spanje…).
Maar Ibarretxe en zijn regerende PNV (de Nationalistische Partij in Baskenland, niet te verwarren met het radicale en intussen verboden Batasuna dat aanleunt bij de ETA) laten zich door dat argument niet afschrikken. Zij werpen op dat een volksraadpleging een perfect legitiem instrument is in een democratie. En ‘als Madrid met de ETA praat, hebben wij toch het democratische recht om de Basken te vragen of ze in een onafhankelijk land willen wonen’. Daar valt weinig tegen in te brengen. Al is de kans nihil dat de machthebbers in Spanje het ooit zo ver zullen laten komen…
In het Spaans-Baskische debat wordt trouwens vaak verwezen naar de scheiding van Tsjechië en Slowakije. En naar Vlaanderen. “Eerst was het Québec. Gisteren was het Montenegro. Vandaag is het Schotland. En morgen kan het Vlaanderen zijn”, zegt een tegenstander. “Het is maar hoe de wind waait”. Alsof dat een argument is.
Ook in Spanje geven de unitaristen blijk van een ontstellend gebrek aan rationele argumenten tégen de onafhankelijkheid. En als ze er al een hebben, is dat ook voor Vlaanderen erg leerrijk. In Madrid worden de gelijkenissen met de Vlaamse onafhankelijkheidsgedachte weggewuifd: “De Basken hebben in Europa de grootst mogelijke zelfstandigheid die een regio kan krijgen. Meer ook dan Vlaanderen”, heet het. Véél meer. Wij Vlamingen zijn overigens geen regio maar een volk. Een volk dat staat wil worden. Maar voor de rest klopt het plaatje wel.
Baskenland – met zo’n 2 miljoen inwoners – verwierf in 2002 een quasi volledige fiscale autonomie. De Baskische regering int en beheert sindsdien de eigen belastingen (met uitzondering van de BTW) Van het geïnde belastinggeld betaalt Baskenland zo’n 12 procent aan de federale Spaanse overheid, onder meer voor de financiering van defensie en buitenlandse zaken. In België is het net omgekeerd: in Vlaanderen int de Belgische overheid de belastingen en draagt zij nadien een deel over aan de regio’s. Voor Vlaanderen is dat amper 20 % van de geïnde belastingen… De Basken hebben ook een eigen sociale zekerheid en een efficiënt gezondheidsbeleid. Daar kan Vlaanderen alleen maar van dromen. Wij moeten genoegen nemen met de kruimels die van de Belgische tafel vallen…
Afdrukken