De zesde staatshervorming is wel degelijk een Copernicaanse omwenteling, maar dan wel een die haaks staat op wat de Vlaamsgezinden wilden. Dat stelt Bart Maddens vandaag in zijn opiniebijdrage in De Morgen.
Brussel grote winnaar
In plaats van een federaal staatsmodel op basis van twee deelstaten – met daarnaast Brussel en de Duitstalige gemeenschap die een specifiek statuut hebben – evolueren we nu onherroepelijk in de richting van een ‘federalisme met drie’. Brussel krijgt immers ook gemeenschapsbevoegdheden en groeit op die manier uit tot een supergewest. “De ergste nachtmerrie van de Vlamingen wordt binnenkort realiteit: er komen drie volwaardige gewesten waarvan er twee – verenigd in de Fédération Wallonie-Bruxelles – een front vormen tegen het derde”, aldus de Leuvense politicoloog. Ook financieel komt Brussel als grote overwinnaar uit deze staatshervorming. Bovenop de bestaande overfinanciering van 550 miljoen euro krijgt het gewest nog eens 461 miljoen extra. De geldschieters – lees: hoofdzakelijk de Vlaamse belastingbetalers – krijgen geen enkele inspraak in het beleid dat met deze middelen zal worden gevoerd. Met deze herfinanciering geven de Vlamingen trouwens de enige hefboom uit handen om die inspraak af te dwingen.
Klatergoud
Dat alles heet de prijs te zijn die de Vlamingen moeten betalen voor meer autonomie. “Maar dat is dan wel extreem duur betaald”, aldus Maddens. De nieuwe bevoegdheden komen immers nog niet in de buurt van wat in de Vlaamse resoluties werd gevraagd. Conclusie: “We geven Brussel op in ruil voor wat institutioneel klatergoud.” De omgekeerde Copernicaanse omwenteling die met het drieledig federalisme gestalte krijgt, wordt volgens Maddens compleet met de samenvallende verkiezingen. Voortaan zal eerst onder druk van het Belgische establishment een federale regering worden gevormd, waarna eenzelfde coalitie wordt opgelegd aan de deelstaten. De Vlaamse regeringsvorming wordt op die manier een doorslagje van de federale. Slotsom: “De Belgische zon wordt meer dan ooit het middelpunt van het politieke universum, met in een nauwe baan daar rond drie gewestelijke satellieten.”
