Zes op tien leerlingen uit het zesde jaar beroepsonderwijs halen het minimumniveau niet. De hoofdoorzaak is bekend: taalachterstand resulteert in leerachterstand.
Uit een studie van het Vlaams ministerie van Onderwijs blijkt dat zes op tien leerlingen die afstuderen in het beroepsonderwijs falen voor lezen en rekenen. Slechts 38 procent haalt het minimumniveau voor leesvaardigheid. Voor luister- en rekenvaardigheid is dat amper 39 procent. Weinig verrassend is de vaststelling dat vooral diegenen die thuis geen Nederlands spreken, slecht scoren. Niet alleen voor lezen en luisteren, maar ook voor rekenen en informatieverwerking.
In zekere zin bevestigt deze studie slechts datgene wat we reeds uit eerdere cijfers en rapporten weten. Ondanks alle inspanningen die worden geleverd, gaat het er qua taal- en dus ook leerachterstand veeleer op achteruit dan op vooruit. Zolang de invoer van telkens weer nieuwe generaties anderstalige immigranten onverminderd blijft doorgaan, geraakt dit probleem niet opgelost en zal het integendeel alleen nog groter worden.
Tendens: stijgend
De evolutie van de voorbije jaren is in ieder geval weinig geruststellend. Eind augustus 2013 bleek uit cijfers van het Vlaams ministerie van Onderwijs dat 14,2 procent leerlingen in onze basisscholen thuis geen Nederlands spreekt. Vijf jaar eerder lag dat percentage nog ‘maar’ op 10,8 procent. Niets wijst erop dat deze evolutie binnen afzienbare tijd zal keren. Wel integendeel: cijfers van Kind en Gezin toonden aan dat een kwart van de kinderen dat in Vlaanderen wordt geboren, thuis geen Nederlands spreekt. Ter vergelijking: in 2009 was dat ‘slechts’ één op vijf.
Zorgwekkende ontwikkeling
De voorbije jaren waarschuwden verschillende schooldirecties meermaals voor een dalende onderwijskwaliteit ten gevolge van de massale instroom van anderstalige immigranten. Zowat de helft van de leerkrachten noemde (in een enquête van het weekblad Knack midden vorig jaar) de aanhoudende instroom van anderstalige leerlingen “een zorgwekkende ontwikkeling.”
Hoofdprobleem
De ervaringen en waarschuwingen van de mensen uit de praktijk werden al meermaals bevestigd door de gerenommeerde Pisa-rapporten, die aantoonden dat er een waarneembare achterstand – bij àlle leerlingen – optreedt wanneer meer dan een tiende van de klas een andere thuistaal heeft. Naar aanleiding van de publicatie van de Pisa-studie noemde Josef Kraus, voorzitter van de Duitse leerkrachtenkoepel, eind vorig het hoge aandeel immigranten in de Duitse scholen een hoofdprobleem. “We hebben nog altijd te veel immigranten waar thuis geen Duits gesproken wordt“, aldus Kraus. Een analyse die zonder twijfel ook geldt voor Vlaanderen. Een belangrijk verschil is echter dat de verantwoordelijken hier de zaken nog altijd liever niet bij naam noemen.
