Is er een culturele factor bij diefstal en prostitutie door Roma-zigeuners? En hoe belangrijk is die factor?
Nederlandse winkeliers lopen jaarlijks 250 miljoen euro schade op door rondtrekkende dievenbendes, vaak uit Midden- en Oost-Europa. “Het is geen mening, het is een vaststelling: zakkenrollers, bedelaars en winkeldieven zijn voor het grootste deel Roma.” Dat zei professor Dina Siegel na grondig onderzoek. “Het zigeunertaboe”(link naar actueel 20.09.13) lag daarmee – althans bij onze noorderburen – aan diggelen. Een nieuwe studie bevestigt en versterkt dat beeld.
Slachtoffer – maar van wat?
Roma-zigeuners worden door de media vaak voorgesteld als slachtoffers. Van discriminatie en uitbuiting, van armoede en mensenhandel. Maar vaak is een en ander het gevolg van de interne leefregels en morele codes van hun gemeenschap. Volgens onderzoekster Annemiek Dul (Universiteit Utrecht) wordt van kinderen al op jonge leeftijd verwacht dat ze bijdragen aan het inkomen van de familie: “Daardoor is het voor kinderen heel normaal om te bedelen of te stelen – waarbij ze hun ‘inkomsten’ moeten afstaan – en hebben jonge vrouwen geen keuze als het gaat om werk in de prostitutie.”
Taboe vergroot het probleem
“In veel onderzoek naar de oorzaken van crimineel gedrag blijven specifieke culturele factoren onbesproken, onder meer vanwege de angst van discriminatie te worden beschuldigd,” zegt Dul. Maar volgens haar is zo’n politiekcorrecte censuur contraproductief. Dul zegt dat het noodzakelijk is om open te zijn over culturele factoren achter mensenhandel en andere vormen van criminaliteit, “omdat die anders niet goed aangepakt kunnen worden.”
Vorig jaar telde Nederland 630 slachtoffers van mensenhandel. Officieel, maar vermoedelijk ligt het werkelijke aantal nog veel hoger. De slachtoffers kwamen vooral uit Hongarije, Bulgarije en Roemenië. Het Coördinatiecentrum Mensenhandel schat dat 40 tot 80 procent van die slachtoffers uit Roma-kringen komt en gaat ervan uit dat het merendeel onder dwang in de prostitutie belandt.
In België ziet de situatie er wellicht even dramatisch uit. Maar om het probleem gericht te kunnen aanpakken, moet eerst het zigeunertaboe gesloopt worden. Alle beetjes helpen.
