De zaak-De Pauw blijkt slechts een van de vele rechtsgedingen waarin de VRT betrokken is. Uit een antwoord dat Vlaams Belang-Parlementslid Klaas Slootmans verkreeg van mediaminister Benjamin Dalle (CD&V) blijkt dat de VRT het afgelopen jaar minstens in niet minder dan 15 juridische geschillen verwikkeld is die een substantieel financieel risico inhouden voor de openbare omroep.
Poneren dat de openbare omroep een woelig jaar achter de rug heeft, is wellicht een understatement. Na de zaak-Lembrechts en de vernietigende doorlichting van Audit Vlaanderen wordt de VRT nu geteisterd door de rechtszaak rond TV-figuur Bart De Pauw. De Pauw eist daarbij via een ingebrekestelling 12 miljoen euro een schadevergoeding voor de geleden inkomens- en reputatieschade.
Hoewel de mediahetze lijkt aan te geven dat dergelijke zaken uniek zijn, blijkt uit het antwoord van Dalle dat het net geen klachten regent aan de Reyerslaan. Zo verdubbelde op amper 6 jaar tijd het aantal rechtsgedingen met een substantieel financieel risico. Waar er dat in 2015 nog 8 waren, dikte dat aantal in 2020 aan tot 15. Volgens het Vlaams Belang is dat een indicatie dat de VRT vaak flirt met de grenzen van de wettelijkheid.
“Wanneer een instelling op amper enkele jaren tijd geconfronteerd wordt met een verdubbeling van klachten met een substantieel financieel risico, wijst dat op een weinig koosjer management”, reageert Slootmans. “Het toont aan dat het vernietigende rapport van Audit Vlaanderen over financiële malversaties slechts het topje van de ijsberg is wat betreft ondeugdelijk bestuur.” Op de vraag hoeveel het totaal aantal geschillen bedraagt waarin de VRT verwikkeld is en hoe hoog de advocatenkosten oplopen, weigert de mediaminister te antwoorden. “Het voeren van rechtsgedingen door de VRT is een operationele aangelegenheid verbonden aan de dagdagelijkse werking van de VRT die ressorteert onder de bevoegdheid van de gedelegeerd bestuurder”, klinkt het droog bij Dalle. Volgens Slootmans wordt op die manier echter het parlementair controlerecht uitgehold. “Het gaat hier om publieke middelen. De belastingbetaler heeft recht op deze informatie.”
Niet 1 maar 15 zwaarden van Damocles boven VRT
Dat de omroep bovendien weigert om het aantal dadingen – die fungeren als overeenkomst tussen twee partijen en waarbij vaak financiële toegevingen worden gedaan – bekend te maken, is voor Slootmans een bijkomende doorn in het oog. Uit geruchten blijkt dat onder meer voormalig directielid Peter Claes een bijzonder lucratieve dading heeft afgesloten bij zijn woelige vertrek. “Maar als parlementsleden kunnen wij niet achterhalen of dat waar is en welke budgetten hiervoor werden aangewend. Dat is een parlementaire democratie onwaardig”, vervolgt Slootmans.
In datzelfde kader is het vooralsnog onbekend hoe hoog de kosten oplopen over het geschil tussen het architectenbureau Robbrecht & Daem en de VRT over de nieuwbouw. Dat contract werd eenzijdig ontbonden door de VRT omwille van te hoog oplopende kosten. Bronnen stellen ook dat er een conflict zou lopen tussen de VRT en ex-CEO Paul Lembrechts, die nog steeds de reden van zijn ontslag begin vorig jaar betwist. “De inflatie van dergelijke juridische conflicten hypothekeren het voortbestaan van de openbare omroep en hangen als zwaarden van Damocles boven het hoofd van de VRT. Het is hoog tijd dat de kaarten op tafel worden gelegd”, besluit Slootmans.
